Sovyet rejiminin 1932-1933 yıllarında Ukrayna topraklarında milyonlarca insanı aç bırakarak vefata zorladığı Holodomor trajedisi hüzünle anılıyor.
Ukrayna tarihinin en acı olaylarından biri kabul edilen trajedi, 1932-1933’te Sovyetler Birliği’nin başkanı Josef Stalin’in ‘kolektivizm’ politikası sonucu yaşandı.
Stalin, Sovyet sisteminin sosyal ve ekonomik politikaları gereği Ukrayna’da köylüleri kooperatif tarım uygulamasına zorladı. Uygulamaya reaksiyon gösteren köylünün üretimi yavaşlatmaya yönelik aksiyonlarına rağmen, 1932’de üretimin azalacağını hesaplayan Sovyet idaresi, baskıyı sürdürdü.
Köylüden üretemeyeceğinden fazla buğday hasadı isteyen idare, gönderdiği silahlı devlet görevlileriyle var olan bütün hasada, tohumluk buğdaylara ve köylünün kendi gereksinimi olarak kullandığı buğdaya el koydu. İzlenen baskı siyasetleri milyonlarca köylüyü aç bıraktı.
Açlığa itilen köylünün bulunduğu bölgeden çıkması engellendiği üzere bu topraklara dışarıdan giriş de yasaklandı. Yurt dışından gelen yardımlar reddedildi.
Ukrayna Ulusal Hafıza Enstitüsü datalarına nazaran, 1932-1934 yıllarında Ukrayna nüfusunun yüzde 13’üne karşılık gelen yaklaşık 4,5 milyon kişi kıtlıktan yaşamını yitirdi. Kurbanlar arasında 10 yaşından küçük yaklaşık 1 milyon çocuk ve 600 bin civarında anne karnında bebek vardı.
Ukrayna başta olmak üzere Sibirya, Kazakistan, Kafkasya ve diğer bölgelerle, tüm Sovyetler Birliği’nde o devirde toplamda 8 milyona yakın kişi, açlık ve kıtlık nedeniyle hayatını kaybetti.
Bu olay sonrası, Sovyet sistemine yönelik rastgele bir tehlike oluşması ihtimaline karşı binlerce devlet vazifelisi Ukrayna’ya gönderildi. Stalin, milyonların hayatını kaybettiği açlık ve kıtlık sonucu Ukrayna’yı büsbütün denetimi altına aldı.
‘Açlıktan ölüm’ manasına gelen Holodomor sözü, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra “1932-33 yıllarında Ukrayna’da büyük kıtlık” anlamı ile belgelere girdi.
Holodomor, 2005’te Ukrayna’da Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko döneminde devlette temel siyasi ideoloji haline geldi. Yuşçenko, her yıl kasım ayının son cumartesi gününü “Holodomor Kurbanlarını Anma Günü” ilan eden bir kararname imzaladı.
Ukrayna Parlamentosu, bu açlık hadisesini 2006’da “soykırım” olarak kabul etti. 2009’da Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU), Holodomor trajedisinin sorumlularını tespit hedefiyle soruşturma açtı.
Soruşturma sonucunda başta Josef Stalin ve yandaşları Vyaçeslav Molotov, Lazar Kaganoviç, Pavel Postışev, Stanislav Kosior, Vlas Çubar, Mendel Hatayeviç olayın sorumlusu olarak suçlandı. Mahkeme, sorumluları hatalı buldu ve şahısların hayatta olmaması nedeniyle davayı kapattı.???????
